In vijf stappen naar meer ergonomie
Met de volgende vijf stappen voer je een risicoanalyse uit en maak je werk ergonomisch.
1. Opsporen: bekijk het volledige plaatje
De eerste stap is een volledig beeld krijgen van de ergonomische risico’s en oorzaken van musculoskeletale aandoeningen (MSA). Hiervoor lijst je voor elke taak of functie alle aanwezige risico’s op:
- Taak: manueel tillen, duwen of trekken, repetitief werk, geknield/zittend/staand werk, extreme houdingen (ver reiken, boven schouderhoogte tillen), vermoeiend werk, beeldschermwerk
- Werkorganisatie: duur en frequentie van repetitief werk en van ander belastend werk, werkdruk, hoog tempo, pauzes
- Werkplek: werkhoogte, reikafstand, zit- of staplek, de ondergrond
- Werkomgeving: verlichting, geluid, trillingen, klimaat (koude, warmte, tocht, vochtigheid)
- Uitrusting: hulpmiddelen, machines, gereedschap
- Capaciteiten en grenzen van de medewerker: leeftijd, grootte, fysieke mogelijkheden
2. Bespreken: hoe beoordelen de medewerkers het werk?
Daarna ga je in gesprek met de medewerkers. Zij kennen de taken en werkomstandigheden het best.
Zo kom je te weten tegen welke moeilijkheden ze aanlopen en hoe zij deze zouden oplossen. Betrek hier zeker ook de leidinggevenden bij.
3. Analyseren: met een puntenscore zie je meteen of actie nodig is
De volgende stap is het analyseren van de impact van elk aspect op de belasting die medewerkers ondervinden tijdens het werk.
Je zet het risico om in een puntenscore op basis van:
- tijd
- intensiteit
- houding
- omstandigheden
Er bestaan tal van tools, zoals de ergoscore, waarmee je zelf de risicoscore van taken kunt berekenen.
4. Meten: kijk naar de exacte cijfers
Doe-het-zelftools die je een ergonomiescore geven, zijn snel, maar niet diepgaand. Voordat je grote aanpassingen of investeringen doet, is het verstandig om het risico te meten.
Laat bijvoorbeeld een houdingsanalyse uitvoeren, breng trek- of duwkrachten in kaart of meet de hartslag en spieractiviteit. Een ergonoom kan je hierbij helpen.
5. Aanpakken: neem risico’s weg en voer preventieve maatregelen in
Het doel van een ergonomische risicoanalyse is om elk risico aan te pakken en musculoskeletale en andere aandoeningen preventief te voorkomen.
Risico’s wegnemen of beperken doe je zo:
- Technische aanpassingen: zoals beeldschermen of transportbanden verhogen of verlagen, wielen aanbrengen, lasten verlichten, meer ruimte creëren, lasten van handgrepen voorzien, automatiseren
- Ergonomische hulpmiddelen: zoals verstelbare tafels, stamatten, tilhulpmiddelen, exoskeletten
- Organisatorische aanpassingen: zoals jobrotatie, jobverrijking, jobverbreding
- Opleiding: zoals training rond slim tillen, goede werkhouding, voorkomen van MSA
Vergeet niet op te volgen!
Opvolging is cruciaal bij het nemen van ergonomische maatregelen. Zo voorkom je dat een ingreep in iemands to-do-bakje blijft liggen en kun je nagaan of de maatregel het gewenste effect heeft.
